Reda 2024 – Wystawa Realistycznych Makiet Kolejowych

W dniach 27-28.04.2024 w redzkiej Fabryce Kultury odbyła się druga edycja Wystawy Realistycznych Makiet Kolejowych, której współorganizatorem była Grupa PMMH0. W dwóch salach zaprezentowano łącznie 15 bardzo różnorodnych makiet kolejowych – zarówno w formie demonstracyjnej, jak również w postaci klasycznej makiety modułowej (pełna lista uczestników na końcu wpisu).

Niecodziennym elementem wystawy było mobilne studio filmowe i transmisja prowadzona na żywo z trwającego wydarzenia. W sobotę od godziny 12.00 wszyscy zainteresowani mogli skorzystać z tej formy przekazu za pośrednictwem kanału Youtube Grupy PMMH0 (obecnie pod wskazanym linkiem można obejrzeć nagranie z tej relacji). Transmisja prowadzona była z wykorzystaniem kilku kamer. Profesjonalna ekipa przygotowała całą audycję, która oprócz prezentacji tego co dzieje się na sali i możliwości podziwiania migawek z poszczególnych makiet obejmowała także wywiady z twórcami poszczególnych prezentacji. Osoby, które nie mogły dotrzeć do Redy bez wątpienia mogły poczuć namiastkę atmosfery panującej w Fabryce Kultury. Takie przedsięwzięcie wydaje się być zupełną nowością na wystawie makiet kolejowych (nawet biorąc pod uwagę imprezy organizowane w na zachodzie Europy). Nieco zbliżona idea przyświecała organizatorom On traXS-u w 2023 roku, gdzie przez trzy dni prowadzono relację na żywo, przy czym był to pokaz budowy makiety, a nie przekaz z trwającego wydarzenia.

W związku z tak obszerną relacją z wystawy, którą zapewnił organizator, w poniższym wpisie zamieszczono wyłącznie kilka subiektywnych myśli i spostrzeżeń wzbogaconych o krótką fotorelację z drugiego dnia wystawy (z którego nie było już relacji na żywo). Moją szczególną uwagę zwróciły następujące prezentacje:

Stiller Winkel – malutka makieta, którą można postawić na półce, czy komodzie. Mimo, że widziałem tę pracę już dwukrotnie (na targach Modell-Hobby-Spiel w Lipsku oraz na Trybunałach Modelarstwa Kolejowego), to niezmiennie prezentacja ta ciągle przyciąga uwagę (może również dlatego, że jest to model w wielkości TT, w której realizowany jest projekt Stacja Pławna). Układ torowy ma tylko trzy rozjazdy i półobrotnicę na końcu stacji, ale daje on bardzo duże możliwości prowadzenia widowiskowych prac manewrowych. Autor pokazywał również spreparowane fragmenty makiety obrazujące proces tworzenia budynków, torowiska (w tym półobrotnicy!) oraz poszczególnych elementów krajobrazu.

Stacja Staszewko – stacja końcowa kolei wąskotorowej. Praca raczej rzadko pokazywana na wystawach dostępnych dla publiczności. W oczy rzucała się dbałość o detale – dokładnie odwzorowane wnętrza budynków – np. warsztatu, czy pięknie spatynowane drewniane drzwi lokomotywowni.

Na wąskich torach przez Reichsbahnland – makieta ukazująca kolej wąskotorową z terenów NRD z ponadprzeciętną liczbą szczegółów i scenek rodzajowych. Na uwagę zasługuje nietypowe tło makiety – chmury burzowe. Dodatkowo cała prezentacja została wzbogacona efektami dźwiękowymi odzwierciedlającymi wspomnianą pogodę. Ruch pociągów i zarządzanie innymi elementami makiety odbywało się w pełni automatycznie z wykorzystaniem komputera za pomocą programu TrainController.

Na dużej sali zaprezentowano także wielki most Greifenbachtalbrücke oraz kolej wąskotorową Presnitztallbahn. Podziwiać można było także prezentację będącą połączeniem dwóch makiet – ukazujących fragment Sopotu oraz spółdzielnię pracy „Słup Polski”. Znalazło się również miejsce dla klasycznej makiety modułowej złożonej z dwóch stacji – Okunin i Kaliska oraz dwóch odcinków szlaku (PMMH0 i SKMK – przedstawiający fragment Gdynia Krykulec). Na mniejszej sali w towarzystwie prezentowanej już na wielu wystawach Stacji Zielona swoją polską premierę miała makieta Stacji Wysoka Gorzowska (szerzej pokazana w relacji z On traXS 2024). Dodatkowo zobaczyć można było miniaturową Bazę Transbud, gdzie kolej była tylko dodatkiem do wyeksponowanej na makiecie floty pojazdów budowlanych i transportowych z czasów PRL.

Całość wystawy dopełniały dwa stanowiska warsztatowe, gdzie dzielono się tajnikami budowy taboru z blach fototrawionych i technikami dotyczącymi wykonywania budynków z kartonu ciętego laserem. Na jednym ze stanowisk pokazano również mikromakietę fabryki, której podstawa mieściła się w szufladzie po winie.

Na plus należy niewątpliwie zaliczyć również bardzo swobodny dostęp publiczności do prezentowanych prac (duża część makiet nie była w ogóle odgrodzona od oglądających). Wiązało się to jednak z pewnymi niedogodnościami dla wystawców (nie tylko ze względu na niedopilnowanych najmłodszych widzów). Sam kilkukrotnie byłem świadkiem sytuacji, gdzie czapka z daszkiem osoby podziwiającej z bliska detale makiety stawała się zagrożeniem dla filigranowych elementów. Niestety wydaje się, że brakuje nam w Polsce jeszcze trochę do kultury prezentowanej przez oglądających w Niemczech, czy Holandii.

Po tegorocznej wystawie w Redzie na pytanie „Czy w Polsce organizowane są wystawy podobne do zachodnioeuropejskich, nastawione na realistyczne modelarstwo kolejowe?” można bez wątpienia odpowiedzieć twierdząco. Osobiście na opisanie imprezy w Fabryce Kultury najbardziej pasuje mi określenie „Mały On traXS” (użyte z resztą w jednym z wywiadów podczas wspomnianej transmisji na żywo przez dra Franza Rittiga). Sformułowanie to może być jednak nieco krzywdzące, ponieważ prezentowane prace wcale nie były wykonane gorzej, czy z mniejszą dokładnością i dbałością o szczegóły, niż te pokazywane w Utrechcie (określenie „mały” można łączyć jedynie z mniejszą liczbą makiet niż na wystawie w Holandii). Uważam nawet, że w zakresie relacji prowadzonej z wystawy na żywo za pośrednictwem serwisu Youtube inni mogą brać przykład, a taka forma przekazu uatrakcyjniłaby nawet holenderski On traXS. Pozostaje zatem pogratulować organizatorom bardzo udanej imprezy i mieć nadzieję, że za rok odbędzie się jej trzecia edycja!